در این مطلب به معرفی شرکتهای دانشبنیان نوآور و بررسی شاخص‌های ارزیابی آنها در زیست‌بوم نوآوری کشور با هدف افزایش آگاهی نسبت به ساختار و شاخص‌های این نوع شرکت‌ها است که به سادگی قابل درک باشد و جایگاه آنها را در این محیط پیچیده مشخص کند. همچنین به تفاوت این شرکت‌ها با شرکتهای فناور خواهیم پرداخت.
شرکتهای دانشبنیان نوآور دومین دسته از طبقه بندی شرکتهای دانشبنیان در ایران هستند که بخش قابل توجهی در حدود ۲۳% از شرکتهای موجود در اکوسیستم نوآوری کشور را تشکیل می‌دهند.
این شرکت‌ها در حوزه تولید و توسعه محصولات و خدمات فناورانه فعالیت می‌کنند و با ارائه ایده های نوآورانه در سطح تجاری نقش کلیدی در تقویت اقتصاد کشور دارند.
این شرکت‌ها با دارا بودن نیرو های متخصص برخلاف شرکتهای نوپا به بلوغ اقتصادی رسیده اند و میزان فروش سالانه قابل توجهی از فروش تجاری محصولات یا خدمات دانشبنیان برخوردارند.
برای اطلاق این عنوان به یک کسب و کار، شرکت باید تمامی معیارهای زیر را داشته باشند:
۱. تولید محصول یا خدمت دانشبنیان تجاری: شرکت باید حداقل دارای یک محصول یا خدمت دانشبنیان در مقیاس تجاری یا صنعتی مطابق با تمامی معیارهای ذکر شده در ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان باشد.
۲. درآمد: درآمد عملیاتی ثبت شده در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیشتر از ۷۰ میلیارد ریال (۷ میلیارد تومان) باشد. این معیار نشان دهنده بلوغ و ثبات اقتصادی شرکت در بازار رقابتی است.
۳. نیروی کار: دست کم نیمی از نیروی انسانی شرکت باید در زمینه های مرتبط با موضوع فعالیت شرکت تخصص داشته و به صورت فعال در تحقیقات مرتبط فعالیت داشته باشند.
۴. سهم فروش: حداکثر ۵۰% از فروش کل شرکت باید مرتبط با فروش محصولات یا خدمات دانش بنیان شرکت باشد.
۵. برنامه رشد: شرکتهای نوآور نیز همانند شرکتهای نوپا موظفند برنامه رشد و توسعه خود را ارائه داده و گزارش پیشرفت خود را به صورت سالانه به تأیید دبیرخانه معاونت علمی برساند.
تفاوت اصلی شرکتهای دانش بنیان نوآور در مقایسه با شرکتهای نوپا در بلوغ اقتصادی و درآمد آنها است.
شرکتهای نوپا معمولاً در مراحل اولیه فعالیت خود هستند و درآمد عملیاتی آنها کمتر از ۷۰ میلیارد ریال است و اغلب محصولات آنها در سطح نمونه های آزمایشگاهی است و بر تحقیق و توسعه برای رساندن این محصولات آزمایشگاهی به سطح تجاری متمرکزند.
در مقابل شرکتهای نوآور درآمدی بیش از ۷۰ میلیارد ریال دارند و محصولاتشان در مقیاس تجاری تولید می‌شوند. این ملاک ها نشان دهنده رشد و پایداری بیشتری در بازار هستند.
نکات تکمیلی:
- حفظ حداقل درآمد عملیاتی: در صورتیکه درآمد عملیاتی شرکت دانشبنیان نوآور از مقدار تعیین شده (در حال حاضر ۷۰ میلیارد ریال) تعیین شده در ماده ۴ پااین تر بیاید، به دسته “شرکتهای دانشبنیان نوپا” منتقل خواهد شد.در این شرایط شرکت‌ها تنها دو سال فرصت دارند تا بتوانند مجدداً شرایط “شرکتهای دانشبنیان نوآور” یا “شرکتهای دانشبنیان فناور” را کسب نمایند. این انتقال تنها یک بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته بالاتر، شرکت از فهرست شرکتهای دانشبنیان خارج خواهد شد.
- بروزرسانی سقف ۵۰ میلیارد ریال: دبیرخانه موظف است سقف ۵۰ میلیارد ریال اعلام شده در ماده ۳، ۴ و ۵ آیین نامه را بر مبنای نرخ تورم سالانه اعلامی بانک مرکزی به صورت سالانه بروزرسانی و اعلام کند. بر این اساس شرکتهای جدیدالورود یا شرکتهای که زمان ارزیابی مجدد آنها فرا رسیده است، بر مبنای میزان فروش سالانه اعلامی جدید ارزیابی خواهند شد.
این سقف در حال حاضر به ۷۰ میلیارد ریال افزایش یافته است.
